چکیده: انقلاب پدیده ای اجتماعی است که بر زندگی فردی و اجتماعی افراد یک جامعه تأثیر می گذارد و آن را دگرگون می کند. طبیعتاً ادبیات هم که بازتابی از اندیشه ها و عواطف مردم جامعه است نمی تواند از دگرگونی برکنار بماند. بنابرا ین، گونه ای از ادبیات به نام ادبیات انقلابی به وجود می آید که در خدمت انقلاب و آرمان های آن است و می کوشد شوروشعور انقلابی را با ساده ترین، تأثیرگذارترین و برانگیزاننده ترین ز...

پس از جنگ 1967 و شکست اعراب از اسرائیل، روحیه انقلابی درمیان شاعران عرب، به ویژه فدوی طوقان، شعله ور شد. شعر او شعر قیام و انقلاب و مقاومت است. او هم وطنانش را به همبستگی و پایداری و جان فشانی در راه وطن دعوت می کند. از آنجا که فدوی شاهد ویرانی و اشغال سرزمین خود بوده، اندوه فراوانی بر اشعار او غالب است؛ با این وجود، به آینده ای روشن امید دارد. طاهره صفارزاده نیز در ایران از سلاح برنده شعر علیه...

ابوالقاسم لاهوتی یکی از شناخته ترین شاعران فارسی گوی مبارز سده بیستم است که تمام آثار و فعالیت های ادبی خود را در راه منافع مردم صرف کرد و شعر را ابزاری در خدمت به آنان قرار داد. در این مقاله ضمن ارائۀ شرح حال مختصری از لاهوتی، به فعالیت های سیاسی، فرهنگی و اجتماعی او در هردو کشور ایران و تاجیکستان پرداخته شده است. اشعار لاهوتی در بیداری و خودشناسی مردم ایران و تاجیک نقشی بسیار مهم دارد. وی با ...

شعر انتقادی، گونه ای از انواع ادبی است که شاعر، عیوب و نارسایی های خود، جامعه و حکومت را در آن مطرح می کند. شاعران منتقد، استعداد خود را در جهت خوشامد مخاطب به کار نمی گیرند؛ بلکه از آن، در جهت اصلاح فرد و جامعه استفاده می نمایند. رابطه ی ادبیات و شرایط اجتماعی، از نوع تأثیر و تأثر متقابل است؛ «ادبیات از یک سو، در جامعه تأثیر می گذارد و از جانب دیگر، از آن تأثیر می پذیرد؛ بنابراین، حوادث سیاسی ...

شعر مقاومت ایران و فلسطین با توجه به همبستگی ها و همگرایی های معنا دار، دارای ویژگی مشترک فراوان است. وجود دین مشترک و حضور قبله ی اول مسلمین در فلسطین و اشغال آن از سوی رژیم صهیونیستی، پیوندهای سیاسی و نظرگاه دولت و ملت ایران در حمایت از ملت های مظلوم و تحت ستم، علاوه بر مناسبات سیاسی، آثار هنری و ادبی دو کشور را نیز به هم نزدیک کرده و پیوند داده است. هدف این تحقیق ردیابی و تحلیل این مشترکات ب...

چکیده کشور الجزایر یکی از کشورهای عربی است که شاهد بزرگترین انقلاب ها در جهان عرب بوده است. انقلاب نوامبر 1954 الجزایر؛ 8 سال به طول انجامید و در نهایت به حضور 130 ساله ی استعمار فرانسه در خاک این کشور خاتمه داد. این انقلاب از همان ابتدای شکل گیری؛ حمایت تمام اقشار جامعه را به همراه داشت. حضور شاعران در صحنه ی مبارزات آزادی بخش، شعری متعهد به آرمان های ملی به وجود آورد که همانند سلاحی علیه دش...

ادبیّات پایداری در مفهوم خاص در افغانستان پس از کودتای مارکسیستی و در ایران، در خلال جنگ های ایران و روس شکل گرفته است. شعر پایداری افغانستان و ایران بر اثر جنگ های تحمیل شده بر این دو ملّت و هشیاری سیاسی - اجتماعی مردم در دوره ی معاصر دچار تحولات مضمونی شده است. هدف اصلی این پژوهش بررسی و تطبیق برجستگی های معنایی و مضمونی اشعار پایداری افغانستان و ایران براساس منابع کتابخانه ای و با روش تحلیلی-ت...

نخستین متن ادبیات مقاومت به مفهوم اسلامی آن، کتاب مقدس قرآن است که مهم ترین منبع اصول و مبانی عرفان حماسی است، که می فرماید: «إِنَّ اللَّهَ یُحِبُّ الَّذینَ یُقَاتِلُونَ فِی سَبیلِهِ صَفًّا کَأَنَّهُم بُنیَانٌ مَّرْصُوصٌ: خداوند آن مومنان را که در صف جهاد کافران، مانند سد آهنین پایدارند، بسیار دوست می دارد». پس از قرآن و نهج الفصاحه، نهج البلاغه حضرت امیر (ع) و سخنان آن حضرت که عشق و حماسه را به اوج می رساند که خطبه جهاد نمونه والا...

تکرار یکی از شاهکار‌های سبک شناسی در متن ادبی است که پژوهشگران به طور ویژه به نقد و بررسی آن در شعر پرداخته‌، و از نتایج و تأثیرات آن سخن گفته‌اند، و دلالت‌های معنایی و ساختاریی آن را بیان نموده‌اند. یکی از شاعران که در شعر خود از تکرار بهره جسته -تا مصیبت‌های مردم کشورش را بازگو کند- عبد الرحیم محمود است. او شاعری انقلابی و مبارز بوده که فریاد بر علیه غاصبین بر می‌آورد و هرگز آرام نمی‌گیرد. او...